گپ تحصیلی چیست؟ ارائه راهکارهایی برای توجیه گپ تحصیلی
اگر قصد ادامه تحصیل در یکی از دانشگاههای خارج از کشور را دارید، احتمالا اصطلاح گپ تحصیلی (study gap) به گوششتان خورده است. به دلایل گوناگون ممکن است برخی از دوستان روند تحصیلی مستمری را طی نکرده باشند و وقفهای ما بین مقاطع تحصیلی پیشین آنها وجود داشته باشد. همچنین گاها افراد پس از گذشت چندین سال از فارغ التحصیلی به ادامه تحصیل و مهاجرت تحصیلی فکر میکنند.
در چنین شرایطی اگر برای ادامه تحصیل خارج از کشور اقدام کرده باشید متوجه میشوید که این موضوع در فرایند اپلای و حتی دریافت ویزا نیز امر مهمی است. در این مقاله قصد داریم شما را با گپ تحصیلی، اهمیت و راهکارهایی برای توجیه گپ تحصیلی در فرایند اپلای آشنا کنیم. تا پایان این مطلب ما را همراهی کنید تا با اطمینان بیشتر پروسه اپلای و ویزای خود را شروع کنید.

گپ تحصیلی چیست؟
به وقفه یا فاصلهی بین دو مقطع تحصیلی گپ تحصیلی یا Study Gap میگویند. اما در حقیقت فاصله زمانی بین آخرین مدرک اخذ شده و تاریخ اقدام برای تحصیل در مقطع بعدی، دارای اهمیت ویژهای است و به عنوان گپ تحصیلی شناخته میشود. به عنوان مثال در صورتی که شما در سال 98 فارغالتحصیل شده باشید اما مایل باشید که در سال 1403 برای مهاجرت تحصیلی اقدام کرده و از یک دانشگاه پذیرش تحصیلی اخذ کنید، با این تفاسیر شما به مدت 5 سال گپ تحصیلی خواهید داشت. این وقفه میتواند به دلایل مختلفی از جمله کار، سربازی، آمادگی برای ادامه تحصیل، ازدواج و … اتفاق بیفتد.
تاثیر گپ تحصیلی در پروسه اپلای
اکثر دانشگاهها برای جذب دانشجو به دنبال افرادی هستند که از محیط آکادمیک فاصله نگرفته باشند. در بسیاری از مواقع اساتید و کمیته پذیرش، بر این باورند که ایجاد شدن وقفه تحصیلی باعث میشود فرد از محیط آکادمیک فاصله گرفته و آمادگی کمتری نسبت به افرادیکه به صورت فعال در این عرصه حضور داشتهاند از خود نشان دهد. از همین رو در صورت عدم توجیه موجه، این وقفه به صورت نکته منفی برای متقاضی لحاظ میگردد.
در کنار موضوع اشاره شده علاوه بر دریافت پذیرش از دانشگاه، شما نیازمند دریافت ویزای تحصیلی برای شروع تحصیلات خود در کشور مقطع هستید و سختی و رویکرد سفارتها نسبت به موضوع ویزا متفاوت است. در کشورهایی همچون کانادا و آلمان احتمال ریجکتی درخواست ویزا به ازای طولانی بودن گپ تحصیلی شخص افزایش مییابد که در این حالت افراد ملزم به ارائه مدارک موجه و محکمی برای توجیه افیسر نیز هستند.

پس یکی از فاکتورهای مورد بررسی پیش از شروع پروسه اخذ پذیرش و ویزای تحصیلی این است که بدانید گپ تحصیلی دارید یا نه ؟ و با چه راهکارهایی میتوانید آن را توجیه کنید؟
توجیه گپ تحصیلی
همانطور که اشاره شد، در زندگی افراد وقفه تحصیلی میتواند به دلایل مختلفی اتفاق بیافتد. در صورتی که این وقفه بیشتر از 1 الی 2 سال باشد باید به فکر توجیه آن بود، اما تمامی دلایل قانع کننده و قابل پذیرش برای دانشگاهها و سفارتها نیستند. بهتر است که به سراغ دلایل برویم که نشان دهند در فاصله زمانی بین مقاطع تحصیلی مختلف فرد مشغول فعالیتی مرتبط با تحصیل بوده است و در همین راستا هدف او از مهاجرت صرفا ادامه تحصیل میباشد.
1. انجام پژوهش و ارائه پروژه های تحقیقاتی:
احتمالا بتوان بهترین دلیل برای پوشاندن گپ تحصیلی را نگارش مقاله یا انجام فعالیتهای علمی-پژوهشی مرتبط به حیطه تحقیقاتی دانست. در این حالت نه تنها وجود گپ تحصیلی نکته منفی برای شما محسوب نمیشود بلکه وجود مقالات و فعالیتهای علمی رزومه شما را قویتر خواهد کرد. طبیعی است که فرصتهای تحقیق و پژوهش حتی پس از اتمام تحصیلات برای افراد محیا هست و افرادی که از این فرصتها استفاده کنند، از محیط آکادمیک فاصله نخواهند گرفت.
2. دریافت مدرک زبان:
بر کسی پوشیده نیست که آمادگی و گذراندن دورههای آمادگی برای شرکت و اخذ مدارک زبان زمانبر است و اختصاص چندین ماه برای یادگیری و اخذ مدرک زبان کاملا منطقی ست.
بیشتر بخوانید!
بهترین مدرک زبان برای مهاجرت تحصیلی
3. ارائه مدارک مربوط به دوره ها و کارگاه ها:
شرکت در کارگاهها، کنفرانسهای علمی پژوهشی و ورکشاپها دلیل دیگری برای عدم فاصله گیری شما از محیط آکادمیک میباشد. مدارک و اسناد ارائه شده در این زمینه باعث پر شدن گپ تحصیلی و تقویت رزومه شما میگردد.
4. ارائه سابقه کار مرتبط:
از دیگر مواردی که میتوان برای توجیه گپ تحصیلی استفاده کرد اشاره به فعالیتهای شغلی مرتبط با رشتهی تحصیلی است. البته که این مورد به نسبت موارد اشاره شده تاثیر کمتری در تقویت رزومه شما دارد ولی برای پر کردن گپ کاملا منطقی است. مخصوصا اگر بتوانید ثابت کنید که دلایلی محکمی برای اشتغال به کار در آن زمان، در راستای ادامه تحصیل داشتهاید.
توجه داشته باشید که نیاز نیست سابقهی کار ارائه شده همراه با بیمه باشد. اما حتما باید مرتبط با رشته و گرایشی که از آن فارغ التحصیل شدهاید و یا قصد ادامه تحصیل در آن را دارید، باشد.
5. گذراندن خدمت سربازی برای آقایان:
از دلایل خوب و قابل توجیهی که آقایان میتوانند استفاده کنند خدمت سربازی است. چرا که اغلب کشورها از اجباری بودن خدمت سربازی در ایران اطلاع دارند و آن را غیر موجه حساب نمیکنند. اما فقط به مدت ۲۴ ماه میتوانند از آن بهره ببرند و کارت پایان خدمت افراد مشمول نیز میبایست ترجمه رسمی شود.
6. دوره بارداری خانم ها:
اگر خانمی در حین تحصیل باردار شود میتواند برای مدت معینی بین تحصیل خود وقفه ایجاد کند.
در تمامی موارد اشاره شده نوشتن انگیزهنامه برای موجه کردن گپ تحصیلی بسیار تاثیرگذار است. در صورتی که در انگیزه نامه به درستی به فعالیتهای خود پس از اتمام تحصیلاتتان اشاره کنید، موضوع فاصله گرفتن شما از محیط آکادمیک برای اساتید و کمیته پذیرش مطرح نمیگردد.
مدت زمان مجاز گپ تحصیلی
شاید برای برخی از دوستان این سوال نیز مطرح باشد که میزان مجاز گپ تحصیلی چقدر است؟ پاسخ این سوال با توجه به مقطع تحصیلی و کشور مورد نظر و حتی علت وقفه به وجود آمده متفاوت است. به طور معمول کالجها و دانشگاههای خصوصی به واسطه دریافت شهریه از دانشجویان، سختگیری کمتری برای پذیرش دانشجویان با سن بالا و گپ تحصیلی طولانی مدت را دارند.
دقت داشته باشید که گپ تحصیلی و سن بالای دانشجو دو فاکتور مجزا هستند، و در برخی مواقع سن بالای دانشجو نیز میتواند فرایند اپلای را با مشکل روبرو کند.
کارشناسی
به طور کلی میتوان گفت که برای افرادی که قصد تحصیل در مقطع کارشناسی را دارند، فاصله زمانی نباید بیشتر از 2 تا 3 سال باشد و در اکثر کشورهای دنیا برای مقطع تحصیلی کارشناسی این مدت زمان قابل قبول است.
کارشناسی ارشد
برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد، گپ تحصیلی تا 5 سال نیز قابل پذیرش است. به عنوان مثال اگر فردی در سن 18 -19 سالگی پس از دریافت مدرک دیپلم و 1 الی 2 سال پشت کنکور بودن در سن 21 سالگی وارد دانشگاه شده و 4 سال خود را به تحصیل در مقطع کارشناسی بپردازند، این امکان را دارد تا میانگین سنی 30 سال برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه های خارج از کشور اقدام کند.
دکتری
برای تحصیل در مقطع دکتری از آنجا که معمولا افراد در حال گذراندن پروژههای تحقیقاتی و علمی هستند، گپ تحصیلی از حساسیت کمتری برخوردار است و افراد با ارائه سوابق علمی و پژوهشی میتوانند در سنهای بالاتر و با وجود گپهای طولانیتر برای این مقطع تحصیلی اقدام کند.

گپ تحصیلی و ویزای تحصیلی
رویکرد کشورها نسبت به وقفه تحصیلی با هم متفاوت است. ولی در فرایند اخذ ویزای تحصیلی بسیاری از کشورها، اثبات این موضوع که صرفا برای تحصیل از کشور خارج میشوید حائز اهمیت است. از همین رو داشتن گپ تحصیلی طولانی مدت میتواند این ذهنیت را در آفیسر ایجاد کند که شما به واسطه کسب ویزای تحصیلی به دنبال خروج از کشور، کسب اقامت دائم و گاها اهداف غیر قانونی هستید.
از همین رو باید با ارائه مدارک معتبر و توجیه منطقی وقفههای ایجاد شده، هدف خود از ادامه تحصیل را نشان دهید.
کلام آخر
در این مقاله درباره گپ تحصیلی و راهکارهای توجیه آن صحبت کردیم. با توجه به نکات ذکر شده با ارائه دلایل موجه با وجود گپ تحصیلی نیز میتوان از دانشگاههای برتر پذیرش گرفته و ویزای تحصیلی دریافت کرد.
همچنین در صورتی که از حد فاصل مقاطع تحصیلی خود برای تقویت رزومه، یادگیری مهارت های جدید و کسب تجربه استفاده کنید، رزومهتان تقویت میگردد. البته نگارش اصولی و حرفهای مدارکی همچون انگیزه نامه در توجیه آن نقش مهمی را ایفا میکند. برای مطالعه دقیقتر پیرامون راهکارهای تقویت رزومه مقاله ” راههای تقویت رزومه تحصیلی ” را مطالعه فرمایید.
سوالات متداول
1. برای اخذ ویزای تحصیلی در چه کشورهایی گپ تحصیلی مهم است؟
کشور آلمان جزو سختگیرترین کشورها در مسئله گپ تحصیلی است. از آنجایی که مهاجرین بسیاری این کشور را به عنوان مقصد مهاجرتی خود انتخاب میکنند، آفیسر باید از واقعی بودن هدف شما برای ادامه تحصیل در دانشگاههای این کشور مطمئن شود. البته در سایر کشورها از جمله کانادا، آمریکا و استرالیا نیز گپ تحصیلی مورد بررسی قرار میگیرد.
2. گپ تحصیلی چند سال است؟
دیدگاههای مختلفی درباره میزان مجاز وقفه تحصیلی وجود دارد و شرایط هر کشور و دانشگاه متفاوت است، ولی به طور کلی برای تحصیل در مقطع کارشناسی دو تا سه سال و مقاطع تحصیلات تکمیلی تا پنچ سال گپ تحصیلی قابل پذیرش است.
3. گپ تحصیلی طولانی در چه کشورهای پذیرفتنی است؟
در تمامی دانشگاه های معتبر دنیا در کشورهای مختلف گپ طولانی مدت بدون ارائه دلایل موجه قابل قبول نیست و با ریسک پذیرش و ویزا همراه است. ولی برخی کشورها همچون ایتالیا و انگلیس حساسیت کمتری نشان میدهند. به عنوان مثال در کشور ایتالیا برای تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد، حداکثر هشت سال وقفه تحصیلی و در مقطع دکتری تا ده سال (به شرط موجه بودن) هم قابل قبول است.
البته در سایر کشورها همچون ترکیه و قبرس شمالی از آنجا که نیاز به اخذ ویزای تحصیلی نیست، داشتن گپ تحصیلی در پروسه دریافت ویزا اهمیت ندارد.
3. سابقه بیماری میتواند به عنوان توجیه گپ تحصیلی باشد؟
در برخی مواقع افراد به دلایل مسائل خانوادگی یا بیماری قادر به ادامه تحصیل نیستند که این امر باعث ایجاد گپ میشود. در این هنگام با داشتن عدله و دلایل قوی این امر قابل اثبات است.